[Ngữ pháp N3] ～ ないで、～ なくて、～ ず、～ ずに

Về cơ bản:

  • ないで = ずに
  • なくて = ず

Trong đó, 「ず」và「ずに」 trang trọng hơn「ないで」 và 「なくて」, thường dùng trong văn viết và dùng khi nói với người lớn tuổi hơn hoặc người mà mình cần tỏ thái độ lịch sự, tôn kính. 「ないで」 và 「なくて」 dùng nhiều hơn trong hội thoại thân mật hàng ngày.

Cấu trúc
Động từ thể ない  + で
Động từ thể ない/ Tính từ thể phủ định  →  なくて
Động từ thể ない (bỏ ない） + ず/ ずに (Ngoại lệ: しない → せず/ せずに)　
Cách dùng / Ý nghĩa
  • ①　Chỉ nguyên nhân.
  • ②　Chỉ tình trạng “không làm gì đó”
  • ③　Chỉ trạng thái không làm A mà làm B (chỉ sự tương phản)
Cách dùng 1 : Chỉ nguyên nhân


①　彼女かのじょが来こないで /来こなくて /来こずに /来こず、心配しんぱいしている。
→　Vì cô ấy không đến nên tôi lo lắng.

②　試験しけんにうからないで / うからなくて / うからずに / うからず、落おち込こんだ。
→　Tôi suy sụp vì không vượt qua kì thi.

③　お金かねがないで / なくて / ずに / ず、大変たいへんです。
→　Không có tiền nên rất khó khăn. (Chỉ 「なくて」 mới dùng được với danh từ)

④　テスト がむずかしくないで / なくて / ずに / ず、よかった。
→　Tốt quá vì bài kiểm tra không khó. (Chỉ 「なくて」 mới dùng được với tính từ)

⑤　子こどもがちっとも勉強べんきょうしないで困こまっています。
→　Vì thằng con chẳng chịu học tí nào nên tôi khổ sở vô cùng.
 
⑥　やつが来こないで助たすかった。
→　Thật may là gã không tới.
 
⑦　試験しけんにパスできないでがっかりした。
→　Vì không qua được kỳ thi nên tôi thật thất vọng.
 
⑧　朝起あさおきられないで授業じゅぎょうに遅おくれた。
→　Vì sáng không dậy nổi mà tôi đi học muộn.

⑨　大事故だいじこにならないでよかった。
→　Thật may là đã không xảy ra tai nạn nghiêm trọng.
 
⑩　宿題しゅくだいをしなくて怒おこられた。
→　Tôi đã bị nổi giận vì không làm bài tập.
 
⑪　私わたしは早起はやおきができなくて困こまった経験けいけんがある。
→　Tôi đã từng gặp chuyện rắc rối chỉ vì không thể dậy sớm được.
 
⑫　英語えいごが理解りかいできなくて悔くやしい。
→　Thật tiếc nuối vì mình không thể hiểu được tiếng Anh.

Cách dùng 2 : Chỉ tình trạng “không làm gì đó”

①　朝あさごはんを食たべないで /食たべずに /食たべず、学校がっこうに行いった。
→　Tôi đã đến trường mà không ăn sáng.

②　辞書じしょを使つかわないで /使つかわずに /使つかわず、日本語にほんごで文章ぶんしょうを書かきました。
→　Tôi đã viết bài luận bằng tiếng Nhật mà không dùng từ điển.

③　昨夜さくや歯はをみがかないで / みがかずに / みがかず、寝ねてしまった。
→　Tôi hôm qua tôi đã đi ngủ mà không đánh răng.

④　息子むすこは今朝けさもご飯を食たべないで出でかけた。
→　Con trai tôi sáng nay cũng ra khỏi nhà mà không ăn gì.
 
⑤　彼女かのじょは一生結婚いっしょうけっこんしないで独身どくしんを通とおした。
→　Cô ấy sống cả đời độc thân, không kết hôn.
 
⑥　傘かさを持もたないで出でかけて雨あめに降ふられてしまった。
→　Tôi đi ra ngoài mà không mang theo dù nên bị mắc mưa.
 
⑦　予約よやくしないで行いったら、満席まんせきで入いれなかった。
→　Tôi đi mà không đặt chỗ trước nên đã không thể vào vì hết chỗ.
 
⑧　歯はを磨みがかないで寝ねてはいけません。
→　Không được đi ngủ mà không đánh răng.
 
⑨　農薬のうやくを使つかわずに育そだてた紅茶こうちゃ。
→　Trà được trồng mà không sử dụng thuốc trừ sâu.
Cách dùng 3 : Chỉ trạng thái không làm A mà làm B


①　東京とうきょうに行いかないで /行いかずに /行いかず、大阪おおさかに行いった。
→　Tôi đã không đi Tokyo mà đi Osaka.

②　コーヒー を飲のまないで /飲のまずに /飲のまず、ココア を飲のんだ。
→　Tôi đã không uống cà phê mà uống cacao.

③　ご飯はんを食たべないで /食たべずに /食たべず、うどん を食たべた。
→　Tôi đã không ăn cơm mà ăn mì udon.

④　親おやが来こないで子こどもが来きた。
→　Hãy làm việc đi, đừng để tâm đến thất bại nữa.Ba không đến mà con đến.
 
⑤　ロンドには行いかないで、パリとローマに行った。
→　Hãy làm việc đi, đừng để tâm đến thất bại nữa.Không đi Londo mà đi Paris với Roma.
 
⑥　運動うんどうしてもちっともやせないで、かえって体重たいじゅうが少すこし増ふえた。
→　Hãy làm việc đi, đừng để tâm đến thất bại nữa.Dẫu có có tập thể dục cũng không ốm đi chút nào, mà ngược lại còn hơi tăng cân.
 
⑦　頑張がんばっているのに、成績せいせきはちっともよくならないで、むしろ下さがってきている。
→　Hãy làm việc đi, đừng để tâm đến thất bại nữa.Dù đã cố gắng nhưng thành tích vẫn không hơn chút nào, trái lại còn hơi đi xuống.
 
⑧　失敗しっぱいを気きにせずに、仕事しごとをしなさい。
→　Hãy làm việc đi, đừng để tâm đến thất bại nữa.

BÀI VIẾT LIÊN QUANXEM THÊM